το ροδοστάλι : Οκτωβρίου 2015

Π. ΛΕΜΠΕΣΗΣ

Το θέμα αυτό είναι πραγματικά ανεξάντλητο, αφού τα παιδιά και ιδιαίτερα τα νήπια αγαπούν πολύ τα ζώα, λόγω και του ανιμισμού που χαρακτηρίζει την ηλικία στην οποία αναφερόμαστε. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει να ακολουθήσει το ενδιαφέρον των ίδιων των παιδιών και να αναπτύξει ένα σχέδιο εργασίας ή να επιλέξει μια κατεύθυνση, αφού πρόκειται για τόσο μεγάλο θέμα. Π.χ. μπορεί να επιλεγεί η περιβαλλοντική του διάσταση, η εικαστική, η γνωστική ή άλλη. Εδώ προσπαθούμε να ερευνήσουμε το θέμα κατά το δυνατόν σφαιρικά.

Ενδεικτικό υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί:

ΜΟΥΣΙΚΗ – ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

"Το Καρναβάλι των Ζώων" του Camille Saint-Saens':

http://www.youtube.com/watch?v=hjaBGAfWGSU

1. Εισαγωγή και η βασιλική παρέλαση των λιονταριών: Έγχορδα ( βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα και κοντραμπάσα) και δύο πιάνα. Τα πιάνα είναι η φωνή του λιονταριού.

2. Κότες και κόκορες: Βιολιά και βιόλες, δύο πιάνα και κλαρινέτο. Οι κότες τσιμπολογούν τα χόρτα. Το κλαρινέτο παίζει μικρά σόλο. Το πιάνο περιγράφει τη φωνή του κόκορα.

3. Αγριογάιδαροι: δύο πιάνα. Τα ζώα τρέχουν.

4. Χελώνες: έγχορδα και πιάνο. Τα έγχορδα παίζουν το Καν Καν από την οπερέτα του Όφενμπαχ “Ο Ορφέας στον κάτω κόσμο”. (Orpheus in the underworld)

5. Οι ελέφαντες: κοντραμπάσα και πιάνο.

6.Καγκουρό: δύο πιάνα. Πηδηχτό περπάτημα καγκουρό.

7. Ενυδρείο: έγχορδα, δύο πιάνα, φλάουτο, κρυσταλλόφωνο

8. Οι αγριογάιδαροι τραγουδούν: δυο βιολιά παριστάνουν τους αγριογάιδαρους.

9. Οι κούκοι στο δάσος: δυο πιάνα και κλαρινέτο (κάνει τους κούκους)

10. Πτηνοτροφείο: έγχορδα (ήχοι της ζούγκλας), φλάουτο (πουλί), πιάνο (διάφορα πουλιά),

11. Πιανίστες: έγχορδα και πιάνα

12. Οι μαϊμούδες με τα ξυλόφωνά τους (απολιθώματα): δυο πιάνα, έγχορδα, κλαρινέτο, ξυλόφωνο (οι σκελετοί που χτυπούν τα κόκαλα μεταξύ τους κρατώντας το ρυθμό)

13. Ο κύκνος: δυο πιάνα, τσέλο. Ο κύκνος στη λίμνη.

14. Φινάλε: όλα τα όργανα

"Ντίλι ντίλι" Παραδοσιακό - Δόμνα Σαμίου

Παιδικό διδακτικό «κλιμακωτό» τραγούδι από τον Μαρμαρά Προποντίδας, που ασκεί τα παιδιά μέσα από την επανάληψη στην κατανόηση λογικών αλληλουχιών. Περιλαμβάνεται στο CD/DVD «Ο κυρ Βοριάς... και άλλα τραγούδια για παιδιά» (2007).

https://www.youtube.com/watch?v=5u1IlfOb3Po

Παραθέτουμε τους στίχους από το ποίημα με πίνακες ακολουθίας δικής μας επιλογής:

Κι άλλα τραγούδια: Η καλή μας αγελάδα. Ο μπαρμπα Μπρίλιος. Ο γάϊδαρος. Το κουνελάκι. Η κουκουβάγια και πολλά πολλά άλλα.

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

"Οι Μουσικοί της Βρέμης" των Αδερφών Γκριμ:

https://www.youtube.com/watch?v=gRe5_WvJSTk

Ένας μυλωνάς είχε έναν γάιδαρο που για πολλά χρόνια κουβαλούσε σακιά στον μύλο. Οι δυνάμεις του γαϊδάρου άρχισαν όμως να τον εγκαταλείπουν και δυσκολευόταν ολοένα και περισσότερο στη δουλειά. Έτσι ο ιδιοκτήτης του γαϊδάρου σκεφτόταν να του σταματήσει το φαγητό. Ο γάιδαρος καταλάβαινε ότι μέλλον του δεν θα ήταν ευχάριστο στον μύλο και μια μέρα έφυγε και ξεκίνησε να πάει στη Βρέμη. Στη Βρέμη σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να γίνει μουσικός. Αφού περπάτησε λίγη ώρα βρήκε στο δρόμο ξαπλωμένο ένα κυνηγόσκυλο να βαριανασαίνει. «Τι έπαθες και ξεφυσάς ρε ιχνυλάτη;» τον ρώτησε ο γάιδαρος. «Τι να σου λέω» απαντά ο σκύλος «κάθε μέρα που περνάει γίνομαι και πιο αδύναμος. Έχω χάσει τις ικανότητες μου και δεν μπορώ πια να κυνηγήσω, έτσι το αφεντικό μου προσπάθησε να με σκοτώσει! Το έβαλα στα πόδια και την γλίτωσα προς το παρόν, αλλά τώρα με ποιον τρόπο θα μπορέσω να βγάλω το ψωμί μου;» «Λοιπόν» του απαντάει ο γάιδαρος «πηγαίνω στη Βρέμη για να γίνω μουσικός, αν θέλεις έλα μαζί μου. Εγώ θα παίζω λαούτο και εσύ θα μάθεις να παίζεις τύμπανα.» Ο σκύλος συμφώνησε και έτσι προχωρήσανε μαζί. Δεν πέρασε πολύ ώρα και συναντήσανε μια γάτα που έδειχνε απελπισμένη. «Τι έπαθες και είσαι άκεφος ρε μουστακοκαθαριστή;» ρωτάει ο γάιδαρος. «Που να τα βρω τα κέφια όταν μόλις γλίτωσα τη ζωή μου” απαντάει ο γάτος. «Τώρα που μεγάλωσα και τα δόντια μου σταμάτησαν να κόβουν, προτιμώ να κάθομαι πίσω από την σόμπα και να ζεσταίνομαι παρά να κυνηγάω ποντίκια. Έτσι η κυρά μου θέλησε να με πνίξει. Κατάφερα βέβαια να ξεφύγω αλλά τώρα δεν ξέρω τι να κάνω». «Έλα μαζί μας στη Βρέμη» απάντησε ο γάιδαρος «εσύ ξέρεις να νιαουρίζεις όλη νύχτα οπότε θα γίνεις μια χαρά μουσικός.» Ο γάτος θεώρησε ότι είναι καλή η πρόταση και έτσι τους ακολούθησε. Μετά από αυτό οι τρεις τους πέρασαν από έξω από ένα αγρόκτημα. Στην πύλη του αγροκτήματος καθόταν ένας πετεινός και φώναζε όσο μπορούσε. «Τι φωνάζεις με τόση ένταση ρε κοκκινολαίμη» ρώτησε ο γάιδαρος «ποιος είναι ο σκοπός σου;» «Αύριο που είναι Κυριακή η κυρά μας περιμένει κόσμο και έτσι άκουσα που είπε στην μαγείρισσα να μου κόψει το κεφάλι και να με βάλει στη σούπα. Οπότε φωνάζω με όλες μου τις δυνάμεις όσο μπορώ ακόμη». «Αμάν μη κάνεις έτσι» απαντάει ο γάιδαρος «ακολούθησε μας που πηγαίνουμε στη Βρέμη. Κάτι καλύτερο από τον θάνατο μπορείς να βρεις παντού. Αλλά έχεις ωραία φωνή και αν παίξουμε όλοι μαζί μουσική θα μπορέσουμε να συνδυαστούμε πολύ όμορφα». Η πρόταση άρεσε στον πετεινό και έτσι έφυγαν όλοι μαζί. Δεν μπόρεσαν να φτάσουν στη Βρέμη σε μία μόνο μέρα και το βραδάκι φτάσανε σε ένα δάσος όπου ήθελαν να διανυκτερεύσουν. Ο γάιδαρος και ο σκύλος ξάπλωσαν κάτω από ένα μεγάλο δέντρο, ενώ η γάτα και ο πετεινός ανέβηκαν στα κλαδιά. Ο πετεινός πέταξε μέχρι την κορυφή όπου θα ήταν ασφαλέστερα για αυτόν. Πριν κοιμηθεί κοίταξε και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και του φάνηκε ότι είδε να ανάβει ένα φως. Αμέσως ενημέρωσε τους υπόλοιπους και τους είπε ότι κοντά τους θα πρέπει να υπάρχει κάποιο σπίτι αφού βλέπει να ανάβει φως. Ο γάιδαρος απάντησε: «Να ξεκινήσουμε να πάμε γιατί εδώ η διανυκτέρευση είναι επικίνδυνη.» Ο σκύλος είπε ότι μερικά κόκαλα με λίγο κρεατάκι θα ήταν ότι έπρεπε. Έτσι ξεκίνησαν προς την περιοχή όπου ήταν το φως και σύντομα είδαν το φως να λάμπει ολοένα και πιο έντονα μέχρι που έφτασαν σε ένα φωτισμένο λημέρι λιστών. Ο γάιδαρος που ήταν ο μεγαλύτερος, πλησίασε στο παράθυρο και κοίταξε να δει τι γινόταν μέσα. «Τι βλέπεις Ψαρή;» ρώτησε ο πετεινός. «Τι να βλέπω;» απάντησε ο γάιδαρος «ένα τραπέζι στρωμένο με κάθε λογής φαγητό και ποτό, και οι ληστές κάθονται και καλοπερνάνε.» «Μια χαρά θα ήτανε για μας» είπε ο πετεινός. «Ναι, ναι, μακάρι να ήμασταν και εμείς εκεί» είπε ο γάιδαρος.» Τότε οι τέσσερις φίλοι συσκέφτηκαν για το πώς θα μπορούσαν να διώξουν τους ληστές. Τελικά βρήκαν τη λύση. Ο γάιδαρος στάθηκε με τα μπροστινά του πόδια στο περβάζι του παραθύρου, ο σκύλος πήδηξε στην πλάτη του γάιδαρου, η γάτα ανέβηκε στην πλάτη του σκύλου και τέλος ο πετεινός πέταξε και ανέβηκε στο κεφάλι της γάτας. Αφού ανέβηκε ο ένας πάω στον άλλον άρχισαν συγχρονισμένα να «παίζουν» την μουσική τους: ο γάιδαρος γκάριζε, ο σκύλος γαύγιζε, η γάτα νιαούριζε και ο πετεινός λαλούσε. Στη συνέχεια όρμισαν μέσα από το κλειστό παράθυρο σπάζοντας το τζάμι δημιουργώντας έναν εκκωφαντικό θόρυβο από τα σπασμένα κρύσταλλα. Οι ληστές τρόμαξαν από τους θορύβους και θεώρησαν ότι στο λιμέρι τους μπήκε κάποιο φάντασμα. Έτσι το έσκασαν από τον φόβο τους και πήγαν να κρυφτούν στο δάσος. Μετά από αυτό οι τέσσερις σύντροφοι κάθισαν στο τραπέζι και έφαγαν με τόση λαιμαργία σαν να είχανε μείνει νηστικοί εδώ και ένα μήνα. Όταν τελείωσαν με το φαγητό, έσβησαν τα φώτα και έψαξαν να βρούνε ένα μέρος για να κοιμηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες και την φύση του καθενός τους. Ο γάιδαρος κοιμήθηκε στον στάβλο, ο σκύλος πίσω από την πόρτα, η γάτα πάνω στη εστία της φωτιάς δίπλα από τις στάχτες και ο πετεινός σε ένα δοκάρι της σκεπής. Καθώς ήταν όλοι τους πολύ κουρασμένοι αποκοιμήθηκαν σχεδόν αμέσως. Όταν πέρασαν τα μεσάνυχτα και οι ληστές είδαν από μακριά ότι δεν υπήρχε πια κανένα φως και ότι όλα ήταν ήσυχα αποφάσισαν να ξανάπανε στο λημέρι τους. «Δεν θα έπρεπε να το βάλουμε έτσι στα πόδια» είπε ο αρχηγός τους και έστειλε έναν από τους άνδρες του να πάει και να ερευνήσει την κατάσταση. Ο απεσταλμένος τα βρήκε όλα ήσυχα και πήγε στην κουζίνα για να ανάψει ένα φως. Τα μάτια της γάτας γυάλιζαν και καθώς ήταν δίπλα από τις στάχτες, ο ληστής νόμισε ότι ήταν κάρβουνα τα οποία ήταν ακόμη μισο-αναμμένα. Έτσι πήρε ένα δαδί και πλησίασε ώστε να ανάψει από τα κάρβουνα. Όμως η γάτα δεν δίστασε καθόλου: πετάχτηκε στο πρόσωπο του ληστή και τον γρατσούνισε. Ο ληστής δεν ήταν προετοιμασμένος για κάτι τέτοιο, τρόμαξε και έτρεξε προς την πίσω πόρτα, αλλά ο σκύλος ο οποίος ήταν ξαπλωμένος πετάχτηκε και του δάγκωσε το πόδι. Μετά από αυτό ο ληστής βγήκε στην αυλή τρέχοντας αλλά με το που πέρασε από τον στάβλο του έριξε και μια γερή κλοτσιά ο γάιδαρος. Ο πετεινός που ξύπνησε από την φασαρία άρχισε να λαλεί από το δοκάρι «κικερικί!» Μετά ο ληστής έτρεξε όσο μπορούσε και αφού επέστρεψε στον αρχηγό του, του ανέφερε: «στο σπίτι μένει μια τρομακτική γριά μάγισσα η οποία με άπαξε και μου γρατσούνισε το πρόσωπο με τα μακριά της δάχτυλα. Επίσης μπροστά από την πόρτα φιλάει ένας άντρας με ένα μαχαίρι που μου μαχαίρωσε το πόδι, ενώ στην αυλή είναι ένα μαύρο τέρας που με χτύπησε με ένα ξύλινο ρόπαλο! Τέλος πάνω στη σκεπή είναι ένα δικαστής που φώναζε: τον ληστή φέρτε μου τον ληστή.» Από τότε δεν ξανατόλμησαν οι ληστές να επιστρέψουν στο λημέρι τους και έτσι οι τέσσερις μουσικοί της Βρέμης συνέχισαν να μένουν εκεί.

Ακόμα τα γνωστά σε όλους μας:

Τα τρία γουρουνάκια

https://www.youtube.com/watch?v=Rr3rMFTxYzo

Τα εφτά κατσικάκια

https://www.youtube.com/watch?v=il0UmfTZQm8

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

- Αμπεντί, Ι., Νόυεντορφ, Σ., (2010). Βρωμοκάτσικο! Χαζόχηνο! Αθήνα: Πατάκης.

Βένιγκερ Μ. - Θάρλετ Ε., «Μ' αυτή την μπάλα παίζουμε όλοι»,Πατάκης

- Child, l., Φυλάξου από τους Λύκους των Παραμυθιών, (απόδ. Χατζόπουλος, Π.) Πατάκης.- Γουέστ Κ., «Ο Μουγκανούλης και ο Ποντικούλης», Ψυχογιός

- Ζαραμπούκα Σ., «Γατοβουτηχτής», Πατάκης

- Κριεζή Μ., «Αχ, γιατί να είμαι γάτα!», Άμμος

- Mac Donald, A.., (2000). Ο μικρός κάστορας και η ηχώ, (μετ. Ρώσση-Ζαΐρη Ρ.). Ρώσση.

- Πυλιώτου Μ., «Ο σκύλος που έχασε την ουρά του», Πατάκης

- Σαρή Ζ, «Η κόκκινη κοτούλα», Πατάκης

- Simsa, M., (2006).. Η συναυλία των ζώων, (μετ. Αγγελίδου Μ). Αθήνα: Παπαδόπουλος.

- Τριβιζάς Ε., «Ένα κουτάβι νοιώθει μοναξιά», Ελληνικά Γράμματα

- Τριβιζάς Ε., «Η Καιτούλα, η κοκέτα η κοτούλα», Ελληνικά Γράμματα

- Τριβιζάς Ε., «Η Πουπού και η Καρλότα», Ελληνικά Γράμματα

- Τριβιζάς Ε., «Ο συναχωμένος κόκορας», Κέδρος

- Τριβιζάς Ε., «Ποιος έκανε πιπί στο Μισισιπή;», Ελληνικά Γράμματα

- Τριβιζάς. Ε., Τα τρία μικρά λυκάκια. Μίνωας.

- Τριβιζάς Ε., «Το γαϊδουράκι που γκάριζε», Ελληνικά Γράμματα

- Χατζόπουλος Π., «Η μαμά δε θέλει να μου πάρει ζωάκι», Πατάκης

και πολλά ακόμα με λύκους καλούς και κακούς.

Ελληνικά Λαϊκά Παραμύθια

"Τα δώδεκα αδέρφια που εγίνονταν πουλιά"

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βασιλιάς κι είχε δεκατρία παιδιά: δώδεκα αγόρια κι ένα κοριτσάκι.

Πέθανε η βασίλισσα κι ο βασιλιάς ξαναπαντρεύτηκε. Πήρε μια κακιά γυναίκα, που δεν τ’ αγαπούσε καθόλου τα παιδιά, κι ήταν και μάγισσα.

Σ’ αυτό το μεταξύ γίνηκε πόλεμος κι ο βασιλιάς έφυγε πολύ μακριά.

Τότε η κακιά μητριά, που εχθρευόταν τα παιδιά, άλειψε την κόρη με πίσσα και την έδιωξε απ’ το παλάτι.

Η βασιλοπούλα περπατούσε περπατούσε κι ηύρε ένα ποταμάκι με κρουσταλλένιο νερό. Νίφτηκε εκεί, βγήκαν οι πίσσες και γίνηκε πιο όμορφη απ’ ό,τι ήταν πριν. Ξαναπήρε το δρόμο η καημένη και περπατούσε μέρα νύχτα.

Καμιά φορά βρίσκει ένα γέρο, που βοσκούσε τ’ αρνιά του και του λέει:

– Μπάρμπα, καλέ μου γέροντα, δε με παίρνεις μαζί σου για ένα κομμάτι ψωμί; Eίμαι μόνη στον κόσμο κι ορφανή.

– Μετά χαράς, κόρη μου, σε παίρνω. Ό,τι τρώγω εγώ θα τρως κι εσύ.

Κι έτσι η βασιλοπούλα ζούσε μέσα στου γέροντα το καλύβι.

Μια μέρα της λέει ο γέρος:

– Εδώ κοντά, κόρη μου, κάθε βράδυ γίνεται ένα παράξενο πράμα, κοντά στο ποτάμι. Δώδεκα πουλιά κατεβαίνουν στη γη και μόλις πατήσουν το ποδάρι τους στο χώμα, γίνονται άνθρωποι –ω Θεέ μου, τα θαυμαστά σου!

Η κοπέλα, μόλις τ’ άκουσε, ταράχθηκε κι είπε με το νου της: «Τα δώδεκα πουλιά χωρίς άλλο θα είναι τ’ αδέρφια μου και θα τα μάγεψε, φαίνεται, η μάγισσα, η διαβόλισσα».

Είπε λοιπόν στο γέρο:

– Μπάρμπα, θα έρθω μαζί σου το βράδυ, για να ιδώ τα δώδεκα πουλιά.

Το βράδυ βγήκε όξω με το γέρο και μόλις άρχισε να σκοτεινιάζει είδε δώδεκα πουλιά να κατεβαίνουν απ’ τον ουρανό και να κράζουν λυπητερά.

Μόλις επάτησαν στη γη, αμέσως έγιναν άνθρωποι… Ήταν τ’ αδέρφια της βασιλοπούλας.

Αυτή αμέσως τα εγνώρισε. Και τ’ αδέρφια της την εγνώρισαν. Αγκαλιάστηκαν, φιλήθηκαν κι έκλαψαν πολύ. Δεν ήθελαν όμως να την αφήσουν σ’ αυτό το μέρος και την πήραν και πήγαν σ’ ένα παλιό μεγάλο σπίτι. Εκεί έμειναν όλη τη νύχτα και το πρωί ξαναγίνηκαν πουλιά και πέταξαν στον ουρανό.

Μια μέρα η κοπέλα βγήκε να μαζέψει χόρτα, να τα μαγειρέψει και να φάει το βράδυ με τ’ αδέρφια της, γιατί τ’ αδέρφια της, κάθε βράδυ πήγαιναν σ’ αυτό το παλιό σπίτι και κάθονταν όλη τη νύχτα με την αδερφή τους.

Εκεί λοιπόν που μάζευε χορτάρια, ακούει μια φωνή:

– Iχ, ανθρώπου ψυχή δε φαίνεται. Κανείς δε λέει να με θυμηθεί.

Γυρίζει η βασιλοπούλα και βλέπει μια γριά που καθόταν σ’ ένα βράχο. Πάει κοντά και της λέει:

– Τι θέλεις, θεια; Βγήκες για χόρτα; Δώσ’ μου το καλάθι σου να το γεμίσω τρυφερά χόρτα.

Η γριά ευχαριστήθηκε με την καλή καρδιά της κοπέλας και της λέει:

– Κακομοίρα μου, κακομοίρα μου! Τι έχεις να τραβήξεις! Αλλά μη φοβάσαι, γιατί πέρα θε να βγεις.

Η κοπέλα παραξενεύτηκε, άμα άκουσε αυτά τα λόγια.

– Μην παραξενεύεσαι, καλή μου βασιλοπούλα, γιατί τα μέσα της καρδούλας σου όλα τα ξέρω, όλα. Ξέρω τα μάγια που ’κανε η μητριά στ’ αδέρφια σου. Για να ξαναγίνουν άνθρωποι, να κάνεις αυτά που θα σου πω: Θα βγαίνεις όξω πολύ αυγή με το φεγγάρι, θα μαζεύεις αγριόχορτα και με αυτά θα πλέξεις δώδεκα φορεσιές, χωρίς όμως να μιλάς. Θα σου μιλούν, αλλά συ δε θ’ απαντάς. Κι άμα τις τελειώσεις, θα τις ρίξεις πάνω στα πουλιά και αυτά μονομιάς θα γίνουν άνθρωποι. Έτσι να κάνεις.

Η βασιλοπούλα έκανε, όπως της είπε η γριά. Όλη τη νύχτα έκοβε αγριόχορτα κι όλη τη μέρα έπλεκε και τσιμουδιά δεν έβγαζε. Πήγαιναν τ’ αδέρφια της, τα πουλιά, που τη νύχτα γίνονταν άνθρωποι, της μιλούσαν κι αυτή δε μιλούσε, τη ρωτούσαν και δεν απαντούσε. Κάθονταν όλη τη νύχτα και το πρωί κακοκαρδισμένα ξαναπετούσαν στον ουρανό κι όλο έκραζαν λυπητερά.

Μια μέρα λοιπόν –άμα είναι η τύχη καλή, πού σε πάει και πού σε φέρνει!– βγήκε ένα βασιλόπουλο να κυνηγήσει. Κει λοιπόν που προχωρούσε με το σκύλο του, έφτασε στο παλιό το σπίτι. Ο σκύλος μπήκε μέσα στο σπίτι και ξαναβγήκε και κουνούσε την ουρά του και γαύγιζε και ξαναμπήκε μέσα.

Το βασιλόπουλο παραξενεύτηκε. Σου λέει, κάτι τρέχει, για να μπαίνει και να βγαίνει ο σκύλος από το σπίτι. Πάει μέσα και βλέπει μια πανέμορφη κοπέλα να πλέκει τ’ αγριόχορτα. Της μιλάει κι αυτή τσιμουδιά.

Το βασιλόπουλο νόμισε πως ήταν παθιασμένη και δεν μπορούσε να μιλήσει. Φωνάζει τους ανθρώπους που είχε συνοδεία και διατάζει να τη βάλουν πάνω στ’ άλογο και να την πάνε στο παλάτι.

Έτσι κι έγινε. Την πήγαν στο παλάτι.

Το βασιλόπουλο την άλλη μέρα πήγε στον πατέρα του και του είπε:

– Πατέρα, εγώ αγάπησα μια κοπέλα· είναι βουβή, δε μιλάει, αλλά εγώ την αγάπησα και θα την κάνω γυναίκα μου.

Ο βασιλιάς τού είπε:

– Αφού την αγάπησες, χίλια μετά χαράς, να την πάρεις.

Την έβαλαν λοιπόν την κοπέλα μέσα σε μια κάμαρα μ’ ένα σωρό υπηρέτριες να την υπηρετούν, αλλά αυτή όλο έπλεκε και καθόλου δεν σταματούσε. Άμα τέλειωσε όμως τις έντεκα φορεσιές, τελείωσε και το χόρτο. Τότε αυτή βγήκε αυγή-αυγή όξω στην αυλή του παλατιού κι έκοψε χόρτα και άρχισε πάλι να πλέκει.

Οι άνθρωποι του βασιλιά την είδαν τη νύχτα που βγήκεν όξω κι έκοβε χορτάρια και πάνε στον βασιλιά και του λένε:

– Βασιλιά μας πολύχρονε, αυτή η κοπέλα, που θέλει το βασιλόπουλο να πάρει γυναίκα, είναι μάγισσα κι όλους εδώ θα σας μαγέψει· βγαίνει όξω τη νύχτα με το φεγγάρι και κόβει χορτάρια. Να φυλαχτείτε, πολυχρονεμένε βασιλιά, μη σας κάνει κανένα κακό.

Κι είπε ο βασιλιάς:

– Θα παραφυλάξω και θα ιδώ.

Πράγματι τη νύχτα παραφύλαξε. Η κοπέλα –έλα ντε αναποδιά!– άμα κόντευε να τελειώσει και την τελευταία φορεσιά, τελείωσε το χορτάρι· βγήκεν όξω πάλι να κόψει χορτάρι, την είδε ο βασιλιάς που παραφύλαγε και αμέσως, χωρίς να χάσει καιρό, διατάζει να τη ρίξουν στη φυλακή κι ύστερα σκόπευε να τη σκοτώσει σα μάγισσα.

Αυτήν τίποτε δεν την ένοιαζε. Όλο έπλεκε και μες στη φυλακή ακόμα.

Έφτασεν η μέρα που θα την σκότωναν, θα την έκαιγαν ζωντανή!

Τα πουλιά, τ’ αδέρφια της, τα έμαθαν τα γινόμενα κι επήγαν στο παράθυρο της φυλακής κι έκλαιγαν κι έκραζαν απελπισμένα.

Σε μια στιγμή όμως, που αυτή τελείωσε και την τελευταία φορεσιά, τις πετάει όλες από το παράθυρο της φυλακής πάνω στο καθένα πουλί και μονομιάς αυτά γίνηκαν άνθρωποι.

Τότε αυτή που δεν μιλούσε, εμίλησε και ζήτησε να την παν στο βασιλιά.

Την πήγαν λοιπόν και τα είπεν όλα, ένα προς ένα. Όλοι έκλαψαν απ’ τα μαρτύρια που τράβηξεν η όμορφη βασιλοπούλα. Επήραν στο παλάτι και τα δώδεκα αδέρφια κι ήταν όλοι χαρά, προπάντων το βασιλόπουλο, κι ετοίμαζαν το γάμο.

Ο βασιλιάς προσκάλεσε στο γάμο όλους τους βασιλιάδες, προσκάλεσε και τον πατέρα της βασιλοπούλας, που εγύρισε στο μεταξύ απ’ τον πόλεμο κι ήταν καταθλιμμένος, που έχασε τα δεκατρία παιδιά του. Η μάγισσα η γυναίκα του, άμα εγύρισε απ’ τον πόλεμο, του είχε πει πως τα παιδιά τα ηύρε μια αρρώστια και πέθαναν όλα.

Ο βασιλιάς έστειλε μήνυμα στον άλλον βασιλιά, που επάντρευε τον γιο του, και του είπε:

– Εγώ δε θά ’ρθω στο γάμο. Τι να κάμω νά ’ρθω, αφού έχασα και τα δεκατρία τα παιδιά μου. Μόνο να πεθάνω παρακαλώ.

Αλλά τον καλούσαν και τον ξανακαλούσαν, τον ζάλισε κι η κακιά η γυναίκα του που ήθελε σιργιάνια: άιντε να πάμε, άιντε να πάμε, και ξεκίνησαν και πήγαν.

Έγινεν ο γάμος με όλα τα μεγαλεία.

Η μητριά, μόλις είδε τη βασιλοπούλα με τα δώδεκα τ’ αδέρφια της, αμέσως τ’ αναγνώρισε και γι’ αυτό ήθελε να φύγει, αλλά η βασιλοπούλα δεν την άφησε, και λέει:

– Κανείς δε θα φύγει, προτού κεραστεί και μας πει την ιστορία του. Κεράστηκαν τα δώδεκα τ’ αδέρφια και είπαν την ιστορία τους. Ο πατέρας τους, μόλις τ’ άκουσε, αμέσως αναγνώρισε τα παιδιά του!

Ήρθε κι η σειρά της μητριάς να πει την ιστορία της, αλλά αυτή πού ν’ ανοίξει το στόμα της! Τι να πει!

Ο άντρας της τότε διάταξε να την πιάσουν και να την πετάξουν όξω από το παλάτι. Κι όλοι οι βασιλιάδες που είχαν μαζευτεί, είπαν να την κάψουν ζωντανή κι έτσι έγινε. Την έκαψαν και της βγήκαν ξινά τα μάγια της.

Η βασιλοπούλα έζησε μες στα παλάτια με τον άντρα της και τ’ αδέρφια της. Κι έτσι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

(από το βιβλίο: Γ.Α. Μέγας, Ελληνικά Παραμύθια, Β΄, Bιβλιοπωλείον της «Eστίας» I.Δ. Kολλάρου & Σιας A.E., 2001)

Κι άλλα παραμύθια:

http://www.snhell.gr/kids/category.asp?id=4

ΜΥΘΟΙ

ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ. Σχεδόν όλοι οι μύθοι του Αισώπου έχουν ήρωες ζώα. Όπως:

http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1049&Itemid=83

"Ο ΒΟΣΚΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΙΟΓΙΔΕΣ"

Μία μέρα πέρασαν από έξω από το μαντρί του βοσκού μία αγέλη από άγρια κατσίκια. Τα είδε ο βοσκός και τους είπε: "γιατί γυρνάτε μόνα σας στο κρύο και εκτεθειμένα στους κινδύνους του βουνού" "Ελάτε να μείνετε εδώ στο μαντρί, που έχει ζέστη ,με τα υπόλοιπα ζώα και εγώ θα φροντίζω κάθε ημέρα για εσάς." Τα αγριοκάτσικο δέχτηκαν και έμειναν εκεί, κάθε εβδομάδα όμως ο βοσκός έσφαζε ένα από τα πρόβατα του και ένα αγριοκάτσικο για να θρέψει την οικογένεια του και να μαζέψει τα απαραίτητα για αυτόν χρήματα.

ΑΙΣΩΠΟΥ ΜΥΘΟΙ- makefame.gr

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

"ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ"

Αφού ο Ηρακλής σκότωσε τη Λερναία Ύδρα, παρουσιάσθηκε στο μοχθηρό Ευρυσθέα για να αναλάβει την επόμενη «αποστολή εξιλέωσης». Βλέποντάς τον ζωντανό, ο Ευρυσθέας σοκαρίσθηκε! Όταν συνήλθε, του ανέθεσε την επόμενη αποστολή: να του φέρει την Κερυνίτιδα Έλαφο. Προσδοκούσε ότι η ελαφίνα θα σκότωνε τον Ηρακλή – ακόμη όμως κι εάν ο ήρωας πετύχαινε το σκοπό του, η Άρτεμις θα εξοργιζόταν και θα τον σαΐτευε Ηρακλής ανέλαβε την αποστολή, κατευθύνθηκε προς το βουνό που κατοικούσε το ζώο και το αναγνώρισε από τη λάμψη των κεράτων του. Ξέροντας ότι δε θα μπορούσε να το προλάβει στο τρέξιμο, ούτε να το ακινητοποιήσει με τα όπλα του, αφού η ελαφίνα έτρεχε γρηγορότερα κι από βέλος, αποφάσισε να το εξαντλήσει. Όταν η ελαφίνα τον είδε, άρχισε να τρέχει προς το βορρά, κι ο Ηρακλής ακολουθούσε ξοπίσω του. Ένα χρόνο κράτησε η καταδίωξη – περνώντας μέσα από τα εδάφη των Ελλήνων, των θρακών και τωνΣκυθών, έφθασαν στη γη των Υπερβορείων. Εκεί το ελάφι, εξουθενωμένο από το τρέξιμο, σταμάτησε για να πιει νερό. Ο Ηρακλής άδραξε την ευκαιρία και το ακινητοποίησε. Όταν η Άρτεμις έμαθε τι έγινε, εξοργίσθηκε και φώναξε τον αδελφό της Απόλλωνα να τη βοηθήσει με τις σαΐτες του. Καθώς λοιπόν ο Ηρακλής επέστρεφε στην Ελλάδα, εμφανίσθηκαν μπροστά του για να τον τιμωρήσουν. Ο Ηρακλής της ζήτησε συγχώρεση, εξηγώντας της το λόγο της πράξης του και δεσμευόμενος ότι μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του θα επέστρεφε το ελάφι στην προστάτιδα θεά του. Πηγαίνοντας προς το παλάτι του Ευρυσθέα, έμαθε ότι ο βασιλιάς προόριζε το ελάφι για το ζωολογικό του κήπο και σκέφθηκε ένα τέχνασμα: Κάλεσε τον Ευρυσθέα να βγει έξω από το παλάτι ώστε να παραλάβει ο ίδιος το ελάφι. Βλέποντάς τον ο Ευρυσθέας τον συνεχάρη για την επιτυχία του – όταν όμως άπλωσε τα χέρια του για να το πάρει, ο ήρωας πήρε τα χέρια του από το ζώο και αυτό ταχύτατα έτρεξε προς την Άρτεμη. Έτσι εκπλήρωσε τόσο την αποστολή του να φέρει την Κερυνίτιδα Έλαφο στον Ευρυσθέα, όσο και την υπόσχεσή του στην Άρτεμη ότι θα την επέστρεφε.

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ( ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ)

"Η ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΡΚΤΟΣ"

Η Ελληνική Μυθολογία αναγνωρίζει σε αυτόν την ωραία Καλλιστώ, που κίνησε τη ζήλια της Ήρας με συνέπεια να την μεταμορφώσει σε αρκούδα. Έτσι άρχισε να περιπλανιέται στα δάση μέχρι που συνάντησε το γιο της τον Αρκάδα. Θέλησε να τον αγκαλιάσει, αλλά αυτός δεν αναγνώρισε τη μητέρα του, φοβήθηκε το θηρίο και σήκωσε το όπλο του για να την σκοτώσει. Ο Δίας, όμως τους λυπήθηκε και για να εμποδίσει το έγκλημα, τους ανύψωσε στον ουρανό, όπου έγιναν η Καλλιστώ, η Μεγάλη Άρκτος και ο Αρκάδας, η Μικρή Άρκτος. Αυτή η τιμή που τους έγινε εξαγρίωσε περισσότερο την Ήρα, η οποία παρότρυνε τον Ωκεανό και τη Θέτιδα να απαγορέψουν στους δύο αυτούς αστερισμούς να πλησιάζουν τα υγρά βασίλειά τους. Εξαιτίας της απαγόρευσης αυτής οι Άρκτοι περιστρέφονται συνεχώς γύρω από τον ουράνιο πόλο χωρίς ποτέ να δύουν κάτω από τον ορίζοντα.(hellenicnationalreligion.blogspot.com)

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

"Τα ζώα" Ι. Πολέμης

Ποτέ δε θα πειράξω τα ζώα τα καημένα·

μην τάχα σαν εμένα, κι εκείνα δεν πονούν;

Θα τα χαϊδεύω πάντα, προστάτης τους θα γίνω.

Ποτέ δεν θα τ’ αφήνω στους δρόμους να πεινούν.

Aν δεν μιλούν κι εκείνα κι ο λόγος αν τους λείπει,

μήπως δεν νιώθουν λύπη, δεν νιώθουν και χαρά;

Μήπως καρδιά δεν έχουν, στα στήθη τους κρυμμένη,

που τη χαρά προσμένει κι αγάπη λαχταρά;

Aκόμα κι όταν βλέπω πως τα παιδεύουν άλλοι,

εγώ θα τρέχω πάλι θάρρος σταθερό,

θα προσπαθώ με χάδια τον πόνο τους να γιάνω,

κι ό,τι μπορώ θα κάνω να τα παρηγορώ.

(από το βιβλίο: Iωάννης Πολέμης, Πρώτα βήματα, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Bιβλίων, 1904)

Περισσότερη ποίηση:

http://www.snhell.gr/kids/category.asp?id=6

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

- Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρων οι κότες.

- Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.

- Λείπει ο γάτος, χορεύουν τα ποντίκια.

- Όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια.

- Η αλεπού εκατό χρονών και το αλεπουδάκι εκατό δέκα.

- Σαν το σκύλο με τη γάτα.

- Όταν λείπει ο γάτος χορεύουν τα ποντίκια.

- Το είπαμε του σκύλου μας και ο σκύλος της ουράς του.

- Ο λύκος κι αν εγέρασε και άλλαξε το μαλλί του μήτε τη γνώμη του άλλαξε μήτε την κεφαλή του.

- Ο λύκος το τρίχωμα αλλάζει το χούι ποτέ.

- Ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη.

- Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.

- Τον έδεσε το γάιδαρό του.

- Κατά φωνή κι ο γάιδαρος.

- Αν δεν κλωτσήσει ο γάιδαρος δεν τον ξεφορτώνουν.

- Ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα.

- Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει.

Κι άλλες παροιμίες: http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1771&Itemid=83

ΛΑΪΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας.

Όλα τα γουρούνια την ίδια μύτη έχουν.

Γουρούνι στο σακί.

Ούτε γάτα, ούτε ζημιά.

Τρώγονται σαν το σκύλο με τη γάτα.

Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.

Η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;

Κατά φωνή κι γάιδαρος.

Του χαρίζανε έναν γάιδαρο και κείνος τον κοίταζε στα μάτια.

Έγινε λαγός.

Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.

Πράσσειν άλογα.

Σκας γάιδαρο.

Μ' έναν σμπάρο δυο τρυγόνια.

Η γριά κότα έχει το ζουμί.

Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι.

ΜΑΝΤΕΜΑΤΑ

Από πάνω σαν τηγάνι

από κάτω σαν βαμβάκι

κι απο πίσω ψαλιδάκι.

Τι είναι; ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ

Ποιο είναι ένα πραματάκι,

μικρό μικρό και μαύρο,

που και το βασιλιά σηκώνει;

Τί είναι; Ο ΨΥΛΟΣ

Βασιλιάς δεν είναι,

κορόνα φοράει·

ρολόι δεν έχει,

τις ώρες μετράει.

Τι είναι; Ο ΠΕΤΕΙΝΟΣ

Κι άλλα μαντέματα:
http://www.amouliani.com.gr/istoselides/e_yliko/B/riddles.html

ΓΛΩΣΣΟΔΕΤΕΣ

Ο τζίτζιρας, ο μίντζιρας,

ο τζιντζιμιντζιχόντζιρας,

ανέβηκε στην τζιντζιριά, στη μιντζιριά,

στην τζιντζιμιντζιχοντζιριά,

να φάει τα τζίντζιρα, τα μίντζιρα,

τα τζιντζιμιντζιχόντζιρα.

...

Της καρακάξας η φωλιά, τσάκνα καρακαξότσακνα.

...

Φτου σκουληκομερμυγκότρυπα.

Σκουληκομερμηγκότρυπα με τα σκουληκομερμηγκόπουλά σου,

βάλε τις μπάρες, τις αμπάρες, τις κλειδαροαμπαραμπάρες,

γιατί έρχεται ο κότσυφας, ο μότσυφας, με τα κοτσυφομοτσυφοπαιδόπουλά του να σου φάει τα σκουλήκια, τα μερμήγκια, τα σκουληκομερμηγκοπαιδόπουλά σου.

...

Μια πάπια μα πια πάπια!

Μια πάπια με παπιά!

...

Τό γάλα του λαγού το καθαρολαγουδόγαλο.

Πηγή: http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=532&Itemid=153

ΛΑΧΝΙΣΜΑΤΑ

Ραμ ραμ τύρι ραμ

το ψωμί το λένε ραμ

και τον πόντικα σωλήνα

που πηδάει στην κουζίνα

και ψωφάει από την πείνα

...

Ανέβηκα σ' ένα βουνό

κι είδα ένα γουρούνι

το κοίταξα καλά καλά

και σου 'μοιαζε στη μούρη

γκο γκο γκο, σι σι σι,

το γουρούνι είσαι συ.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Πηγή: http://kpe-kastor.kas.sch.gr/biod_net/schools5/dim-glika-nera-programme.htm

Και ακόμα: "Περνά περνά η μέλισσα" κ.ά.

ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

"Το κοκοράκι" Παραδοσιακό - Δ. Σαββόπουλος

Μουσική: Ζ. Κορίνθιος. Στίχοι: Ν. Φατσέας

https://www.youtube.com/watch?v=Im_pLcSFzAk

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω ένα κοκοράκι,

το κοκοράκι κικιρικικί

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω μία κοτούλα,

η κοτούλα κοκοκό, το κοκοράκι κικιρικικί,

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω μία γατούλα,

η γατούλα νιάου νιάου,

η κοτούλα κοκοκό, το κοκοράκι κικιρικικί,

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω ένα πουλάκι,

το πουλάκι τσίου τσίου,

η γατούλα νιάου νιάου

η κοτούλα κοκοκό, το κοκοράκι κικιρικικί,

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω ένα γουρουνάκι,

το γουρούνι γρουτς γρουτς,

το πουλάκι τσίου τσίου,

η γατούλα νιάου νιάου

η κοτούλα κοκοκό, το κοκοράκι κικιρικικί,

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω ένα σκυλάκι,

το σκυλάκι γάου γάου,

το γουρούνι γρουτς γρουτς,

το πουλάκι τσίου τσίου,

η γατούλα νιάου νιάου

η κοτούλα κοκοκό, το κοκοράκι κικιρικικί,

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι

θα σου αγοράσω ένα κοκοράκι,

το κοκοράκι κικιρικικί

να σε ξυπνάει κάθε πρωί.

Το αλφάβητο των ζώων με τις φωνές τους

https://vimeo.com/34796843

Πως φωνάζουν;

Το άλογο - χλιμιντρίζει

Το πρόβατο - βελάζει

Η αγελάδα - μουγκανίζει

Η κότα - κακαρίζει

Το πουλί - τιτιβίζει

Η πάπια - κοάζει

Ο σκύλος - γαυγίζει

Η γάτα - νιαουρίζει

Το γουρούνι - γρυλίζει

Ο βάτραχος - κοάζει

Ο γάιδαρος - γκαρίζει

Τα μωρά των ζώων

Κάποια ζώα γεννούν μικρά, αυτά λέγονται - θηλαστικά

σκύλος - κουτάβι

περιστέρι - πιτσούνι

άλογο, φοράδα - πουλάρι

πρόβατο - αρνί

ταύρος, αγελάδα - μοσχάρι

Κάποια ζώα γεννούν αυγά, αυτά λέγονται - ωοτόκα,

όπως τα πτηνά, τα ερπετά και τα ψάρια.

Η τροφή των ζώων

Τα ζώα που τρώνε κρέας λέγονται - σαρκοφάγα,

εκείνα που τρώνε φυτά λέγονται - φυτοφάγα,

ενώ όσα τρώνε τα πάντα λέγονται - παμφάγα.

Τα σπίτια των ζώων

Κάποια ζώα ζουν κοντά στο άνθρωπο. Αυτά λέγονται - κατοικίδια.

(Ενδεικτικά φύλλα εργασίας-ανατυπώσεις από παλιά σχολικά βιβλία)

Πως τα φροντίζουμε; Χρωματίζω μόνο τα σωστά.

Που ζουν; Ενώνω όσα ταιριάζουν.

Για την παγκόσμια ημέρα των ζώων μπορείτε να επισκεφτείτε:

http://www.sansimera.gr/worldays/58

Και ακόμα:

http://users.sch.gr/vaskitsios/katsba/dim/c/zwa/mel-zwa.htm

https://www.facebook.com/WWF?ref=profile

https://www.facebook.com/mom.gr?ref=profile

ΤΑ ΖΩΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Τα ζώα, είτε ως σύμβολα, είτε ως «διακοσμητικά στοιχεία» είτε ως ένδειξη της στενής σχέσης ανθρώπων και ζώων είτε ως πλάσματα μυθικά και θεϊκά, είτε απλά σαν το αγαπημένο θέμα των εκάστοτε καλλιτεχνών πρωτοστάτησαν στην τέχνη από την πρωτόγονη μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Με διάφορους τρόπους απεικόνισης, με ποικιλία χρωμάτων, μέσα από την προσωπική ευαισθησία του κάθε καλλιτέχνη και τα δεδομένα κάθε εποχής, στόλισαν και στολίζουν βράχους, τοίχους, οροφές, ναούς, πίνακες, ανθρώπινα κορμιά.

Άλλωστε η ιστορία της ζωγραφικής ξεκινά με τις βραχογραφίες-τοιχογραφίες από σκηνές κυνηγιού στα σπήλαια της Αλταμίρας στην Ισπανία και της Λασκώ στη Γαλλία όπου απεικονίζονται άλογα, βόδια, βίσωνες, ελάφια κτλ, στην παλαιολιθική μόλις εποχή. Αυτές οι πρώτες καλλιτεχνικές εκφράσεις είχαν απώτερο σκοπό να εξευμενίσουν οι προϊστορικοί άνθρωποι τη φύση και να εξασφαλίσουν το κυνήγι, αποδίδοντας έτσι στη ζωγραφιά μαγικό ρόλο. Στη νεολιθική εποχή προσθέτουν και θαλασσινά πουλιά.

1.Βραχογραφία από το σπήλαιο της Λασκώ στη Γαλλία

2. Γλυπτό γάτας, Αίγυπτος 3.Αρχαϊκή Αγγειογραφία - Μελανόμορφη - Μέση Κορινθιακή. Στη μια πλευρά εικονίζεται κυνήγι κάπρου ενώ στην άλλη γαμήλια τελετή.

Στον ελλαδικό χώρο και πολιτισμό έχουμε αμέτρητα δείγματα τέχνης με ζώα. Στα αγγεία της αρχαϊκής περιόδου, αλλά και γενικά στην ελληνική αγγειογραφία ζώα παριστάνονται σε σκηνές κυνηγιού ή τελετών. Στη μινωική Κρήτη και ειδικά στην Κνωσό, λατρεύονταν ο ταύρος, ζώο δυνατό σαν το μινωικό πολιτισμό. Το «μέγαρο της βασίλισσας» στα ανάκτορα της Κνωσού είναι διακοσμημένο με τη γνωστή νωπογραφία των δελφινιών. Απεικονίσεις ταύρων έχουμε κα σε έργα με αφορμή τα ταυροκαθάψια- πρόγονοι των σημερινών ταυρομαχιών- που γιορτάζονταν στην Κρήτη και στη Θεσσαλία προς τιμή του θεού Ποσειδώνα.

Τοιχογραφίες που απεικονίζουν δελφίνια και τα ταυροκαθάψια από τα ανάκτορα τις Κνωσού.

Στις Μυκήνες, η φημισμένη «Πύλη των λεόντων» του τέλους του 13ου αιώνα π.Χ αποτελεί ένδειξη της ισχύς και εξουσίας των Μυκηνών. Είναι η είσοδος της μυκηναϊκής ακρόπολης, η οποία φέρει το αρχαιότερο δείγμα μνημειακής γλυπτικής στην Ευρώπη, στο τρίγωνο πάνω από το υπέρθυρο.

Δε θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε, βέβαια, τον αθηναϊκό Παρθενώνα, του οποίου τις ανάγλυφες μετώπες, αετώματα και ζωφόρο διακοσμούν πομπές αλόγων-σύμβολα της δύναμης της Αθήνας και των θεών, αλλά και βόδια.

1.Λίθος από τη νότια ζωφόρο του Παρθενώνα 2. Κυνήγι ελαφιού, λεπτομέρεια από το ψηφιδωτό δάπεδο στην Οικία της Αρπαγής της Ελένης στην Πέλλα.

Στην Πέλλα, πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου από τις αρχές του 4ου αι. π.Χ., βρέθηκε το σημαντικότερο σύνολο ψηφιδωτών του μακεδονικού χώρου. Το δάπεδο των επίσημων δωματίων της "Οικία Αρπαγής της Ελένης" και της "Οικίας του Διονύσου" κοσμούν ψηφιδωτά γεωμετρικά, αλλά και με θέματα εικονιστικά, όπως το κυνήγι των ζώων.

Η αρχαία ελληνική τέχνη είναι, επίσης, κατάμεστη από γλυπτά, έργα ζωγραφικής και ψηφιδωτά μυθικών και θεϊκών πλασμάτων, όπως ο τραγοπόδαρος Πάνας, ο μινώταυρος, ο Κένταυρος, ο πήγασος, η μέδουσα κα.

Στα σύμβολα της ελληνικής λαϊκής τέχνης συγκαταλέγεται και η αρχέτυπη έννοια και εικόνα του φιδιού. Πολλοί είναι οι συμβολισμοί, που η θρησκειολογία, η εθνολογία και η ψυχανάλυση έχουν αποδώσει σʼ αυτό το ψυχρό, μονοκόμματο κι ευκίνητο πλάσμα, που σέρνεται, συσπειρώνεται και απλώνεται, εξαφανίζεται και επανεμφανίζεται, αθόρυβο και επικίνδυνο, προαιώνιος εχθρός του ανθρώπου. Ο πιο σπουδαίος αρχαιοελληνικός συμβολισμός του φιδιού, που επέζησε και στις νεοελληνικές παραδόσεις, προέρχεται από τη σύνδεσή του με τη λατρεία του Δία, ο οποίος, με τα επίθετα Έρκειος, Κτήσιος και Μειλίχιος, λατρευόταν σʼ ολόκληρη την Ελλάδα, ως Ζεύς-Πατήρ, προστάτης του σπιτιού, και εικονιζόταν με τη μορφή του φιδιού σε διάφορα μνημεία, κυρίως σε βωμούς της σπιτικής λατρείας. Το αγαλματίδιο της μινωικής θεότητας των φιδιών, αλλά και το γλυπτό σύμπλεγμα του Λαοκόωντα με τα απιδιά του- προσώπου της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας- αποδεικνύουν την ισχύ αυτού του ζώου, συμβολική και πραγματική.

Στα βυζαντινά χρόνια και με την ανάπτυξη της βυζαντινής αγιογραφίας, τα ζώα, μέρος παραβολών και εικόνων παίζουν σημαντικό ρόλο, αφού έχουν αλληγορική σημασία. Το ολόλευκο περιστέρι συμβολίζει την αγνότητα και καθαρότητα, τα πρόβατα συμβολίζουν τους ανθρώπους, το ποίμνιο του Θεού, ο ιχθύς συμβολίζει τον ίδιο τον Ιησού, αφού για τους χριστιανούς ιχθύς σημαίνει Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ.

Πηγή: http://www.artmag.gr/articles/art-articles/about-art/item/1632-animals

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΑ ΖΩΑ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ