Γοργόνα, η αδερφή του Μέγα Αλέξανδρου.
«Άξαφνα ανατρόμαξα. Κάτω βαθιά, μέσ’ από το μενεξεδένιο σύγνεφο, είδα να προβαίνει ίσκιος πελώριος. Η χοντρή κορμοστασιά, το πυργογύριστο κεφάλι του φάνταζαν Αγιονόρος. Τα δυο του μάτια γύριζαν φωτεινούς κύκλους κι έβλεπαν περήφανα τον Κόσμο πριν τον κλωτσήσουν στην καταστροφή. Να τος, είπα, ο θεόσταλτος άγγελος, ο χαλαστής και σωτήρας! Τον έβλεπα κι είχα σύγκρυο στην ψυχή. Από στιγμή σε στιγμή πρόσμενα σφυρί να πέσει το φριχτό χτύπημα. Πάει τώρα η Γη με τους καρπούς πάει κι η θάλασσα με τα ξύλα της! Ούτε τραγούδια πλιο, ούτε ταξίδια, ούτε φιλιά!
Αλλά δεν άκουσα το χτύπημα. Ο ίσκιος πρόβαινε στα νερά με άλματα πύρινα. Κι όσο γρηγορότερα πρόβαινε, τόσο μίκραινε η κορμοστασιά του. Και άξαφνα ο θεότρεμος όγκος χιλιόμορφη κόρη στάθηκε αντίκρυ μου. Διαμαντοστόλιστη κορώνα φορούσε στο κεφάλι και τα πλούσια μαλλιά γαλάζια χήτη άπλωναν στις πλάτες ως κάτω στα κύματα. Το πλατύ μέτωπο, τ’αμυγδαλωτά μάτια, τα χείλη της τα κοραλλένια έχυναν γύρα κάποια λάμψη αθανασίας και κάποια περηφάνια βασιλική. Από τα κρυσταλλένια λαιμοτράχηλα κατέβαινε και έσφιγγε το κορμί ολόχρυσος θώρακας λεπιδωτός και πρόβαλλε στο αριστερό την ασπίδα κι έπαιζε στο δεξί τη Μακεδονική σάρισα.
Δεν είχα συνέρθει από την απορία και φωνή γλυκειά, ήρεμη και μαλακή άκουσα να μου λέει:
- Ναύτη-καλεναύτη. Ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος;
Ο βασιλιάς Αλέξαντρος! ψιθύρισα με περισσότερη απορία. Πώς είναι δυνατό να ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος; Δεν ήξερα τι ρώτημα ήταν εκείνο και τι να της αποκριθώ, όταν η φωνή ξαναδευτέρωσε:
- Ναύτη-καλεναύτη. Ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος:
- Τώρα, Κυρά μου! απάντησα χωρίς να σκεφτώ. Τώρα βασιλιάς Αλέξαντρος! Ούτε το χώμα του δεν βρίσκεται στη γη.
Ωϊμέ! κακό που το ‘παθα! Η χιλιόμορφη κόρη έγινε με μιας φοβερό σίχαμα. Κύκλωπας βγήκε από το κύμα κι έδειξε λεπιοντυμένο το μισό κορμί. Ζωντανά φίδια τα μεταξόμαλλα σηκώθηκαν περδώθε, έβγαλαν γλώσσες και κεντριά φαρμακερά κι έχυσαν φοβεριστικό ανεμοφύσημα. Το θωρακωτό στήθος και το παρθενικό πρόσωπο άλλαξαν αμέσως. Τώρα καλογνώρισα με ποιον είχα να κάμω! Δεν ήταν ο Χάρος της Γης, ο χαλαστής και σωτήρας άγγελος. Ήταν η Γοργόνα, τ’ Αλέξαντρου η αδερφή, που έκλεψε το αθάνατο νερό και γύριζε ζωντανή και παντοδύναμη.[…] Δε ρωτούσε βέβαια για το φθαρτό σώμα, αλλά για τη μνήμη του αφέντη της. Και τώρα στην άκριτη μου απόκριση μανιασμένη έριξε το χέρι, ένα δασοτριχωμένο και βαρύ χέρι στην κουπαστή, έπαιξε ζερβόδεξα την ουρά της κι έδειξε Ωκεανό τον μαλακό Πόντο.
- Όχι, Κυρά, ψέματα!…τρανοφώναξα με λυμένα γόνατα. Εκείνη με κοίταξε αυστηρά και με φωνή τρεμάμενη ξαναρώτησε:
- Ναύτη-καλεναύτη. Ζει ο βασιλιάς Αλέξαντρος;
- Ζει και βασιλεύει!! απάντησα ευθύς. Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.
Άκουσε τα λόγια μου καλά. Σα να χύθηκε αθάνατο νερό η φωνή μου στις φλέβες της, άλλαξε αμέσως το τέρας κι έλαμψε παρθένα πάλι χιλιόμορφη. Σήκωσε το κρινάτο χέρι της από την κουπαστή, χαμογέλασε ροδόφυλλα σκορπώντας από τα χείλη της. Κι άξαφνα στον ολοπόρφυρον αέρα χύθηκε τραγούδι πολεμικό, λες και γύριζε τώρα ο Μακεδονικός στρατός από τις χώρες του Γάγγη και του Ευφράτη…».
Διασκευή του μύθου της Γοργόνας, στα «Λόγια της πλώρης» του Ανδρέα Καρκαβίτσα.
Πιάτο περσικής τέχνης "Ο Μέγας Αλέξανδρος αναζητά το Αθάνατο Νερό"
Διασκευή για θεατρική αναπαράσταση από παιδιά.
Η Γοργόνα στη Λογοτεχνία.
Η πλωριά Γοργόνα μια βραδιά
πήδησε στον πόντο μεθυσμένη,
δίπλα της γλιστρούσαν συνοδιά
του Κολόμβου οι πέντε κολασμένοι.
Νίκος Καββαδίας
Η Παναγιά η Γοργόνα, εξωκκλήσι στη Λέσβο
Ξυλόγλυπτο τέμπλο σε ναό στη Ζάκυνθο.
Γλυπτό στις Οινούσες
Μωσαϊκό στις Σπετσες.
Τάσος Ζωγράφος. «Φτερωτή γοργόνα σε παλιό ρυμουλκό»
"Τα τζιτζίκια" https://www.youtube.com/watch?v=Zf4I-0dsyq8
Μουσική: Λίνος Κόκοτος, Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης, Ερμηνεία: Μιχάλης Βιολάρης
Η Παναγιά τα πέλαγα
κρατούσε στην ποδιά της.
Την
Σίκινο, την Αμοργο
και τ’ άλλα τα παιδιά της.
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει
και ζει και ζει ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
Απο την άκρη του καιρού
και πίσω απ’ τους χειμώνες
άκουγα σφύριζε η μπουρού
κι έβγαιναν οι Γοργόνες.
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί:
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει
και ζει και ζει ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
Κι εγώ μέσα στους αχινούς
στις γούβες στ’ αρμυρίκια
σαν τους παλιούς θαλασσινούς
ρωτούσα τα τζιτζίκια:
Ε σεις τζιτζίκια μου άγγελοι
γεια σας κι η ώρα η καλή.
Ο βασιλιάς ο Ήλιος ζει;
Κι όλ’ αποκρίνονται μαζί.
Ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει και ζει ο βασιλιάς ο ήλιος ζει.
Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μουσική: Μάνος Λοΐζος, Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής
Στην απά, στην απά, στην απάνω γειτονίτσα
στην απάνω γειτονίτσα
στην απάνω γειτονίτσα
μ’ αγαπά, μ’ αγαπά, μ’ αγαπάνε δυο κορίτσια
στην απάνω γειτονίτσα
στην απάνω γειτονίτσα
Μα εγώ, μα εγώ,
μα εγώ πονάω γι’ άλλη
μα εγώ πονάω γι’ άλλη
μια Γοργόνα στ’ ακρογιάλι
Μα εγώ, μα εγώ,
μα εγώ πονάω γι’ άλλη
μα εγώ πονάω γι’ άλλη
μια Γοργόνα στ’ ακρογιάλι
Φυλαχτό, φυλαχτό, φυλαχτό με τ’ άγιο ξύλο
φυλαχτό με τ’ άγιο ξύλο
φυλαχτό με τ’ άγιο ξύλο
που να βρω που να βρω που να βρω για να της στείλω
φυλαχτό με τ’ άγιο ξύλο
φυλαχτό με τ’ άγιο ξύλο
Φυλαχτό, φυλαχτό,
φυλαχτό να τη φυλάει
φυλαχτό να τη φυλάει
και ας μη με αγαπάει
Στίχοι: Νίκος Καζαντζάκης, Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, Ερμηνεία: Γιώργος Ρωμανός
Δεν ήταν νησί
ήταν θεριό που κείτουνταν στη θάλασσα
Ήταν η γοργόνα
η αδερφή του Μέγα Αλέξανδρου
που θρηνούσε
και φουρτούνιαζε το πέλαγο
Άμα λευτερωθεί η Κρήτη
θα λευτερωθεί κι εμένα η καρδιά μου
Άμα λευτερωθεί η Κρήτη
θα γελάσω.
Μπορείς, αν θέλεις να βάλεις χρώματα στην εικόνα
Read more at:
http://parallaximag.gr/thessaloniki/gorgona-thessaloniki
http://www.komvos.edu.gr/mythology/ent6/alexandros.html
https://sea7.wordpress.com/2012/10/06/ο-μύθος-της-γοργόνας/
http://ymagblog.blogspot.com.au/2009/06/blog-post_9811.html