το ροδοστάλι : Ιανουαρίου 2015

ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ Ενδεικτικά...

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Ο ΧΩΡΟΣ – Ο ΧΡΟΝΟΣ

Λαβύρινθοι - Διευθύνσεις

• Σχεδιάζουμε με κιμωλία στο έδαφος (στην αυλή) τη γειτονιά του σχολείου μας και τοποθετούμε συμβολικά αντικείμενα που παριστάνουν το σχολείο, το σπίτι, τα καταστήματα, τα δέντρα κ.τ.ό. Κάθε παιδί προσπαθεί να επισημάνει τη διαδρομή που ακολουθεί για να πάει από το σπίτι του στο σχολείο και αντίστροφα. Στη συνέχεια δίνει οδηγίες σε ένα φίλο που επιλέγει, προκειμένου να του εξηγήσει με ακρίβεια

την πορεία που ακολουθεί, π.χ. πρώτα στρίψε δεξιά, στη συνέχεια προχώρησε ευθεία, μπροστά σου θα δεις…, στο τέλος… κ.τ.λ.

• Η παραπάνω δραστηριότητα μπορεί στη συνέχεια να γίνει και σε χαρτί.

• Η διαδικασία του χτισίματος σε εξέλιξη: (ομαδική)

κατασκευάζουμε ένα σπίτι πάνω σε ένα μεγάλο κόντρα πλακέ, με πραγματικά υλικά. Χωρισμένοι σε ομάδες, αναλαμβάνουμε εργασίες, π.χ. σχέδια, χτίσιμο κ.ά. ενώ μια άλλη ομάδα αναλαμβάνει να καταγράψει αυτή τη διαδικασία σε χαρτί.

ΧΡΩΜΑΤΑ

Τα χρώματα από την αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή

ΣΧΗΜΑΤΑ

Ευθείες, καμπύλες – τρούλοι, τετράγωνα – κύβοι, παραλληλόγραμμα, τρίγωνα – πυραμίδες,

• «ας γίνουμε όλοι μηχανικοί» (ατομική)

Κάθε παιδί σχεδιάζει το σπίτι των σχημάτων, χρησιμοποιώντας όσα σχήματα θέλει. Στη συνέχεια του ζητάμε αν μπορεί να το κατασκευάσει χρησιμοποιώντας «το οικοδομικό υλικό» της τάξης. Αν το σπίτι του δε στέκεται, θα πρέπει να βρει τρόπους στήριξης. Στη συνέχεια, θα πρέπει να επανασχεδιάσει το αρχικό του σχέδιο, προσθέτοντας τις αλλαγές που προέκυψαν κατά την εφαρμογή του.

ΣΥΜΕΤΡΙΑ

Ως προς άξονες – Μοτίβα

ΠΑΖΛ

• «Ξαναφτιάχνω την εικόνα» (ομαδική ή ατομική)

Κόβουμε σε κομμάτια μια εικόνα από περιοδικό ή το αντίγραφο ενός πίνακα ζωγραφικής. Πλαστικοποιούμε τα κομμάτια. Καλούμαι τα παιδιά να μας βοηθήσουν να ξεμπερδέψουμε τα κομμάτια και να ανασυνθέσουν την αρχική εικόνα.

ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ – ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ

(ομαδική ή ατομική)

Τα παιδιά καλούνται να ταξινομήσουν υλικά

ΣΕΙΡΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

Υλικά, μέγεθος, ύψος, όγκος, βάρος, εμβαδόν (με οικοδομικά υλικά και στη συνέχεια σε συμβολικό επίπεδο)

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Μετρήσεις στο χώρο

Συγκρίσεις μεγεθών

ΑΡΙΘΜΟΙ
Αρίθμηση - Καταγραφές

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Διερεύνηση του θέματος στο διαδίκτυο. Φωτογραφίζουμε και παρουσιάζουμε το σπίτι μας

ΡΥΘΜΟΙ

Ρυθμός: «Κίνηση που επαναλαμβάνεται ομαλά κατά ίσα διαστήματα. Στην αρχιτεκτονική είναι η τεχνοτροπία με βάση την οποία οικοδομούνται διάφορα κτίρια. Καθένας από τους α. ρυθμούς έχει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον κάνουν να διακρίνεται από τους άλλους.»

Κυρίως ελληνική περίοδος:

• Ιωνικός, διακρίνεται για την κομψότητα και τη λεπτότητά του

• Δωρικός, διακρίνεται για την επιβλητικότητά του

• Κορινθιακός, διακρίνεται για την πλούσια διακόσμησή του

Βυζαντινή περίοδος (ναοί):

• Βασιλική, οι ναοί του ρ. αυτού διακρίνονται σε νάρθηκα, κυρίως ναό και ιερό (Άγιος Δημήτριος, Θεσσαλονίκη)

• Βασιλική με τρούλο, (λέγεται και βυζαντινός ρυθμός) στη

βασιλική προστέθηκε τρούλος (Αγιά Σοφιά, Κωνσταντινούπολη)

- Αέτωμα

- Ακροκέραμο

Πληροφοριακό Υλικό για την Αρχαία Αθήνα και την Ακρόπολη:

Η Ακρόπολη βρίσκεται στην Αθήνα που είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας. Ακρόπολη θα πει το άκρο, το πιο ψηλό σημείο της πόλης. Αυτόν τον βράχο που δεσπόζει σ’ όλη την Αθήνα τον ονομάσαμε Ακρόπολη και έτσι τον ξεχωρίζουμε από όλη την άλλη πόλη, το «Άστυ». Πρωτοκατοικήθηκε από τους Πελασγούς στην νεολιθική εποχή. Σημαντικότερες εποχές είναι η αρχαϊκή και η κλασική εποχή.

- Στα Αρχαϊκά χρόνια (700-480 π.χ.) στα χρόνια του Πεισίστρατου χτίζονται διάφοροι ναοί και ιερά. Προπύλαια, βωμός για την Αθηνά νίκη, Α’ Παρθενώνας και πολλά αναθήματα. Οι Πέρσες κάνουν πολλές καταστροφές.

- Στα κλασικά χρόνια (480-323 π.χ.) που έζησαν ο Περικλής και ο Φειδίας και τέλος ο Μ. Αλέξανδρος η Αθήνα είναι το κέντρο του ελληνικού πολιτισμού. Χτίζονται οριστικά πια τα Προπύλαια, ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο και ο ναός της Αθηνάς Νίκης. Γίνονται ακόμα το θέατρο του Διονύσου και το Ωδείο του Περικλή στην νότια πλευρά της Ακρόπολης . Ο Παρθενώνας, το μεγαλύτερο από τα κτίρια της Ακρόπολης είναι το μεγαλύτερο δείγμα τέχνης. Ο ναός αυτός είναι αφιερωμένος στην Αθηνά Παλλάδα στην Θεά δηλαδή που προστατεύει την Αθήνα από τους πολέμους.

- Λέγεται Παρθενώνας γιατί είναι το σπίτι της παρθένου Αθηνάς. Ο Περικλής αποφάσισε να στήσει στην Ακρόπολη όσα είχαν καταστρέψει στο πέρασμά τους οι Πέρσες και μάλιστα με μεγαλύτερη λαμπρότητα από πριν έτσι ώστε να γίνει το κέντρο του κόσμου.

- Την Αθήνα την έλεγαν τότε κλεινόν άστυ δηλαδή πόλη δοξασμένη. Δεν υπήρχαν τότε αυτοκίνητα. Πήγαιναν με τα γαϊδουράκια. Γύρω γύρω είχε τείχη τα «Μακρά Τείχη» που οχυρώθηκε η Αθήνα και ο Πειραιάς και τα έφτιαξαν ο Κίμωνας και ο Περικλής . Αυτά τα τείχη είχαν πύλες δηλαδή πόρτες που μπαινόβγαιναν οι κάτοικοι.

- Οι επιστήμονες λένε πως η Αθήνα άρχισε να κατοικείται στο τέλος της εποχής του Λίθου, γύρω στο 3000 π.Χ. Ήταν γεμάτη θυμάρια που μοσχοβολούσαν. Οι μέλισσες έκαναν το ονομαστό μέλι της Αττικής που άρεσε και στους θεούς. Με βάση το μέλι έφτιαχναν την αμβροσία και με βάση το κρασί έφτιαχναν το νέκταρ. Των χωρικών τα σπίτια ήταν πέτρινες ή ξύλινες καλύβες χωρίς παράθυρα με αχυρένια στέγη. Οι περισσότεροι δούλευαν καθιστοί μπροστά στην πόρτα του σπιτιού τους. Δούλευαν μέταλλα, δέρμα, μαλλί. Πολλές φτωχές γυναίκες πουλούσαν στην αγορά λουλούδια από τον κήπο τους ή υφάσματα που ύφαιναν στον αργαλειό.

- Στην Αθήνα τότε ζούσαν περίπου 200.000 άνθρωποι. Τα σπίτια μέσα στην πόλη ήταν στραμμένα προς τα μέσα γύρω από την αυλή τους και όχι προς το δρόμο. Οι τοίχοι ήταν από πέτρες και πηλό και στο πάνω μέρος με τούβλα. Τα περισσότερα σπίτια ήταν μονώροφα με στέγη από κεραμίδια. Το ένα σπίτι ακουμπούσε στο άλλο. Υπήρχαν πολλοί ναοί. Ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε φωτίζονταν με το λυχνάρι. Οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν το ξύλο για θέρμανση. Χρησιμοποιούσαν πήλινα αντικείμενα».

Στα Αρχαϊκά χρόνια (700-480 π.χ.) στα χρόνια του Πεισίστρατου χτίζονται διάφοροι ναοί και ιερά. Προπύλαια, βωμός για την Αθηνά νίκη, Α’ Παρθενώνας και πολλά αναθήματα. Οι Πέρσες κάνουν πολλές καταστροφές.

Στα κλασικά χρόνια (480-323 π.χ.) που έζησαν ο Περικλής και ο Φειδίας και τέλος ο Μ. Αλέξανδρος η Αθήνα είναι το κέντρο του ελληνικού πολιτισμού. Χτίζονται οριστικά πια τα Προπύλαια, ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο και ο ναός της Αθηνάς Νίκης. Γίνονται ακόμα το θέατρο του Διονύσου και το Ωδείο του Περικλή στην νότια πλευρά της Ακρόπολης . Ο Παρθενώνας, το μεγαλύτερο από τα κτίρια της Ακρόπολης είναι το μεγαλύτερο δείγμα τέχνης. Ο ναός αυτός είναι αφιερωμένος στην Αθηνά Παλλάδα στην Θεά δηλαδή που προστατεύει την Αθήνα από τους πολέμους.

Λέγεται Παρθενώνας γιατί είναι το σπίτι της παρθένου Αθηνάς. Ο Περικλής αποφάσισε να στήσει στην Ακρόπολη όσα είχαν καταστρέψει στο πέρασμά τους οι Πέρσες και μάλιστα με μεγαλύτερη λαμπρότητα από πριν έτσι ώστε να γίνει το κέντρο του κόσμου.

Την Αθήνα την έλεγαν τότε κλεινόν άστυ δηλαδή πόλη δοξασμένη. Δεν υπήρχαν τότε αυτοκίνητα. Πήγαιναν με τα γαϊδουράκια. Γύρω γύρω είχε τείχη τα «Μακρά Τείχη» που οχυρώθηκε η Αθήνα και ο Πειραιάς και τα έφτιαξαν ο Κίμωνας και ο Περικλής . Αυτά τα τείχη είχαν πύλες δηλαδή πόρτες που μπαινόβγαιναν οι κάτοικοι.

Οι επιστήμονες λένε πως η Αθήνα άρχισε να κατοικείται στο τέλος της εποχής του Λίθου, γύρω στο 3000 π.Χ. Ήταν γεμάτη θυμάρια που μοσχοβολούσαν. Οι μέλισσες έκαναν το ονομαστό μέλι της Αττικής που άρεσε και στους θεούς. Με βάση το μέλι έφτιαχναν την αμβροσία και με βάση το κρασί έφτιαχναν το νέκταρ. Των χωρικών τα σπίτια ήταν πέτρινες ή ξύλινες καλύβες χωρίς παράθυρα με αχυρένια στέγη. Οι περισσότεροι δούλευαν καθιστοί μπροστά στην πόρτα του σπιτιού τους. Δούλευαν μέταλλα, δέρμα, μαλλί. Πολλές φτωχές γυναίκες πουλούσαν στην αγορά λουλούδια από τον κήπο τους ή υφάσματα που ύφαιναν στον αργαλειό.

Στην Αθήνα τότε ζούσαν περίπου 200.000 άνθρωποι. Τα σπίτια μέσα στην πόλη ήταν στραμμένα προς τα μέσα γύρω από την αυλή τους και όχι προς το δρόμο. Οι τοίχοι ήταν από πέτρες και πηλό και στο πάνω μέρος με τούβλα. Τα περισσότερα σπίτια ήταν μονώροφα με στέγη από κεραμίδια. Το ένα σπίτι ακουμπούσε στο άλλο. Υπήρχαν πολλοί ναοί. Ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε φωτίζονταν με το λυχνάρι. Οι Αθηναίοι χρησιμοποιούσαν το ξύλο για θέρμανση. Χρησιμοποιούσαν πήλινα αντικείμενα».

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

· (άχρηστα υλικά – ομαδική)

Κατασκευάζουν, φτιάχνουν με την τεχνική του κολάζ, ή ζωγραφίζουν:

- ένα παράξενο σπίτι

- ένα γλυκό σπίτι (Home sweet home…)

- ένα αλμυρό σπίττι

- ένα ντενεκεδόσπιτο

· «Η πόλη των χρωμάτων» (πλαστελίνη – ατομική και στην ολομέλεια)

Κάθε παιδί μπορεί να κατασκευάσει ένα σπίτι από πλαστελίνη, στο χρώμα της κορδέλας που κρατούσε. Στη συνέχεια δημιουργούν μια μακέτα – πόλης ή χωριού, βάζοντας κοντά τα σπίτια ίδιου χρώματος, που έφτιαξαν ατομικά τα παιδιά. Προσθέτουν δέντρα, ή ό,τι άλλο επιθυμούν.

ΘΕΑΤΡΟ

Αυτοσχεδιασμοί

· (ομαδική)

Χωρισμένοι σε ομάδες - οικογένειες παριστάνουμε την καθημερινή ζωή σε ένα διαμέρισμα στην πόλη και σε μια αγροικία.

· (εφημερίδα – μουσική – στην ολομέλεια)

Κάθε παιδί παίρνει ένα φύλλο εφημερίδας. Το διπλώνει και το κρατά πάνω από το κεφάλι του, σαν σκεπή. Με τη συνοδεία της μουσικής, το παιδί γίνεται ιπτάμενο σπίτι και ταξιδεύει στον αέρα, μετακινούμενο στο χώρο. - Από πού περνά; - Τι βλέπει; Στο τέλος, κάθε παιδί ζωγραφίζει ό,τι του άρεσε ή δεν του άρεσε, από αυτά που είδε στο ταξίδι του.

«Σπιτάκια, ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα» (καλάθι με χρωματιστές κορδέλες – μουσική – στην ολομέλεια)

Τα παιδιά κινούνται ρυθμικά με τη συνοδεία μουσικής. Όταν η μουσική σταματήσει, κάθε παιδί παίρνει από το καλάθι, που είναι τοποθετημένο στο κέντρο της αίθουσας, μια χρωματιστή κορδέλα. Όταν η μουσική ξεκινά χορεύουν με την κορδέλα τους ελεύθερα στο χώρο. Με το σταμάτημα της μουσικής, δημιουργούν ομάδες όλα τα παιδιά με το ίδιο χρώμα κορδέλας, παίρνοντας τη μορφή ενός σπιτιού. Αυτό μπορεί να επαναληφθεί όσο διαρκεί το ενδιαφέρον των παιδιών.

ΜΟΥΣΙΚΗ

«Το φιλμάκι της Ακρόπολης» Μ. Φαραντούρη

«Το σπίτι μου» Μ.Μητσιάς

«Το σπίτι που γεννήθηκα» Μ.Τερζής

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ

Το σχέδιο της Αγιάς Σοφιάς (Λαϊκή παράδοση)

Όταν ο βασιλές στην Πόλη αποφάσισε να χτίσει την Αγιά Σοφιά, κανείς τεχνίτης δεν μπόρεσε να του παρουσιάσει σχέδιο που να του αρέσει. Και όταν μια φορά πήγε να λειτουργηθεί ο βασιλές και απόλυκε η εκκλησία, κει που έπαιρνε τ' αντίδερο από του Πατριάρχη το χέρι, έπεσε τ' αντίδερο χάμω. Σκύβει να το πάρει, δεν το βρίσκει.

Όταν άξαφνα βλέπει μια μέλισσα με τ' αντίδερο στο στόμα να πετά απ' το παράθυρο. Βγάνει διαταγή, όποιος έχει μελίσσια να τα τρυγήσει, για να βρεθεί τ' αντίδερο. Και άλλος κανείς δεν το 'βρε, παρ' ή ο Πρωτομάστορας, που σ' ένα κυψέλι είδε αντί για κερήθρα μια πανώρια εκκλησιά πελεκητή και στην άγια τράπεζά της το αντίδερο.

Την είχε φτιασμένη η μέλισσα με τη χάρη του αντίδερου της προσφοράς. Αυτή την εκκλησία επαρουσίασε ο πρωτομάστορας στο βασιλέα, και ίδια μ' αυτήν έκαμαν την Αγιά Σοφιά.

Από το βιβλίο: Aνθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού, μέρος β΄, OΕΔΒ, 1975

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ:

"Σπίτι μου σπιτάκι μου και φτωχοκαλυβάκι μου"

"Αν δεν πενέψεις το σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει"

ΓΛΟΣΣΟΔΕΤΕΣ:

Άσπρη πέτρα ξέξασπρη

κι απ’ τον ήλιο ξεξασπρότερη

ΜΑΝΤΕΜΑΤΑ:

Ψηλός, ψηλός καλόγερος και πίτα στο κεφάλι του.

Τι είναι; ( Το φτιάρι)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

«Του γεφυριύ της Άρτας»

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΙΗΣΗ

Κωστή Παλαμά, «Το σπίτι που γεννήθηκα»

Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι

στοιχειό είναι και με προσκαλεί· ψυχή, και με προσμένει.

Το σπίτι που γεννήθηκα, ίδιο στην ίδια στράτα

στα μάτια μου όλο υψώνεται και μ' όλα του τα νιάτα.

Το σπίτι, ας του νοθέψανε το σχήμα και το χρώμα·

και ανόθευτο κι αχάλαστο, και με προσμένει ακόμα.

Της πόρτας του η παλαϊκή κορώνα, ώ! να η καμάρα!

Μόνο οι χορδές της λείπουνε για να γενεί κιθάρα

να συνοδέψει του σπιτιού τ' ολόχαρο τραγούδι

προς το παιδί· γυρίζω ανθρός, δροσιά, ξεπεταρούδι,

πάω στη φωλιά, στη γάστρα μου, στο πρωί μου, στο μαγνήτη,

στη ζέστα της μητέρας μου, στο πατρικό άγιο σπίτι.

[...]

Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι.

Στοιχειό, και σαν απάτητο, με ζει και με προσμένει.

Τα Παράκαιρα, (1918) Άπαντα, Ζ΄, Μπίρης-Γκοβόστης, Αθήνα [1965],

Κωνσταντίνος Καβάφης «Σπίτι με Kήπον»

Ήθελα να ’χω ένα σπίτι εξοχικό

μ’ έναν πολύ μεγάλο κήπο— όχι τόσο

για τα λουλούδια, για τα δένδρα, και τες πρασινάδες

(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά· είν’ ευμορφότατα)

αλλά για να ’χω ζώα. A να ’χω ζώα!

Τουλάχιστον επτά γάτες— οι δυο κατάμαυρες,

και δυο σαν χιόνι κάτασπρες, για την αντίθεσι.

Έναν σπουδαίο παπαγάλο, να τον αγρικώ

να λέγει πράγματα μ’ έμφασι και πεποίθησιν.

Aπό σκυλιά, πιστεύω τρία θα μ’ έφθαναν.

Θα ’θελα και δυο άλογα (καλά είναι τ’ αλογάκια).

Κι εξ άπαντος τρία, τέσσαρα απ’ τ’ αξιόλογα,

τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα γαϊδούρια,

να κάθονται οκνά, να χαίροντ’ οι κεφάλες των.

Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993

«ΚΟΛΩΝΕΣ»

Πάνω στο βράχο - μαρμάρου λάμψη -

στέκουν περήφανες, συλλογισμένες...

Άσπρες καλίγραμμες στητές κολώνες

κορμιά που ρίζωσαν μες τους αιώνες

Φ. ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

«ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ»

Δυο κόσμους στην Ακρόπολη

ξανοίγει όποιος ανέβει:

ο πρώτος στα ουράνια

να υψωθεί γυρεύει,

στέκεται ο άλλος ταπεινά

και λυπημένος είναι,

λέγεται ο πρώτος Παρθενών,

ο δεύτερος Αθήναι.

Ε. ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ

ΜΑΣΤΟΡΟΙ

Δείτε εδώ τους μαστόρους,
παιδιά,
πως δουλεύουν με καρδιά.

Ένας δω, άλλος κει,
το σπίτι χτίζουν βιαστικοί.

Τούβλα κόκκινα, δες κουβαλούν

και με λάσπη τα κολούν.

Ένας δω, άλλος κει,
το σπίτι χτίζουν βιαστικοί.

Κοίτα πόσο ψηλές σκαλωσιές,

άκου πόσες χτυπησιές.

Ένας δω, άλλος κει, το σπίτι χτίζουν βιαστικοί.

Μ. ΓΟΥΔΕΛΗ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ:

• Κλασσικό «Τα τρία γουρουνάκια»

• S. Guarnaccia «Η ξανθομαλλούσα και οι τρεις αρκούδες»

• Ε. Τριβιζάς «Τα τρία μικρά λυκάκια»

• Ε. Φακίνου «Ντενεκεδούπολη»

- Τ. Ροντάαρι «Πες μου τι χρειάζεται

- Φ.Δενδρινού «Το σπίτι»

Επεξεργασία (στην ολομέλεια)

- Εντοπίζουν σπίτια στις εικονογραφήσεις των παραμυθιών που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη της τάξης.

- Συζητούν και επισημαίνουν τις διαφορές σε αυτά, ανάλογα με των αριθμό των ηρώων που τα κατοικούν, την ηλικία τους, τη θέση τους κ.ά. Επίσης συζητούν για τις διαφορετικές τεχνοτροπίες που χρησιμοποιούν οι εικονογράφοι τους.

- Τα φωτοτυπούμε και δημιουργούν μια νέα ιστορία, ¨βάζοντας¨ άλλους ήρωες να τα κατοικούν.

- Κάνουν την ιστορία που δημιούργησαν βιβλίο. Χωρισμένα σε ομάδες γράφουν την ιστορία, κολλούν τις φωτοτυπίες των σπιτιών που χρησιμοποίησαν και ζωγραφίζουν το φόντο, συμπληρώνοντας την εικονογράφηση του βιβλίου.

- Δραματοποιούν την καινούρια ιστορία που έφτιαξαν.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΚΗΠΟΙ

ΕΔΑΦΟΣ

ΚΛΙΜΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

ΣΠΙΤΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

Τα ζώα που ζουν σε οικογένειες

» σε σπίτια – φωλιές

» σε κυψέλη, στάβλος κ.ά.

Τα φερέοικα ζώα (σαλιγκάρι, χελώνα)

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

Πειραματισμοί με τα υλικά (π.χ. που συνέλεξαν από μια επίσκεψη σε οικοδομή):

νερό + άμμος, γύψος, τσιμέντο, χώμα, ξύλο, σίδερο κτλ.

ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Τσιμέντο,

Τούβλα,

Πέτρες,

Μάρμαρο,

Ξυλεία,

Αλουμίνια,

Σίδερο

Γυαλί, Τζάμια,

Σωλήνες νερού,

Βρύσες,

Σωλήνες αποχέτευσης,

Σοβάς, Ασβέστης

Ηλεκτρολογικά,

Πλακάκια,

Κουφώματα,

Κεραμίδια,

Βαφές

ΟΙΚΟΔΟΜΗ

Φωτογραφήσεις εργατών – εργασιών

Ηχογραφήσεις θορύβων

Συλλογή οικοδομικών υλικών

Συνεντεύξεις από εργαζόμενους

Αγοραπωλησίες, κόστος

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

Ικτίνος,

Καλλικράτης,

Μνησικλής,

Ανθέμιος,

Ισίδωρος,

Τσίλλερ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Αρχιτέκτονας,

Μηχανικός,

Εργολάβος,

Χτίστης,

Σοβατζής,

Μπογιατζής,

Ξυλουργός,

Πλακατζής,

Σιδεράς,

Αλουμινάς,

Ηλεκτρολόγος,

Υδραυλικός

Παραδοσιακά: πρωτομάστορας, πελεκάνος

- Η ΈΛΛΕΙΨΗ ΣΤΈΓΗΣ - ΟΙ ΆΣΤΕΓΟΙ

ΙΣΤΟΡΙΑ / ΠΕΡΙΟΔΟΙ

H ανάγκη του ανθρώπου να προστατευτεί από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, τον οδήγησε, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του πάνω στη γη, στην αναζήτηση στέγης. Έτσι, επειδή δεν είχε ακόμα ο ίδιος τη δυνατότητα να κατασκευάσει οτιδήποτε, κατέφυγε στις σπηλιές, για να μπορέσει να επιβιώσει.

Σιγά σιγά όμως ο άνθρωπος άρχισε να γνωρίζει το περιβάλλον του και να προσπαθεί να το διαμορφώσει σύμφωνα με τις ανάγκες του. Εγκατέλειψε λοιπόν τις σπηλιές και εγκαταστάθηκε σε σπίτια που τα έφτιαξε ο ίδιος.

Μετά από το στάδιο αυτό η παραπέρα εξέλιξη της α. ήταν αλματώδης. Οι διάφορες διακοσμήσεις, απλές στην αρχή και πιο σύνθετες αργότερα, η διαρρύθμιση των κτιρίων με τρόπο ώστε να γίνουν άνετα, η ανέγερση ναών για την ικανοποίηση των θρησκευτικών αναγκών, καθώς και πολλών άλλων κτιρίων, όπως θέατρα, ανάκτορα κ.τ.λ. δημιούργησαν έναν καινούριο τρόπο ζωής και έδωσαν νέα πνοή στη δημιουργική τάση του ανθρώπου.

Ακριβώς επειδή η α. αποτελεί ένα μέσο για την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, διαφοροποιήθηκε από λαό σε λαό. Έτσι τα δημιουργήματα κάθε λαού εκφράζουν τη δική του ψυχοσύνθεση, τη νοοτροπία του και την αντίληψή του για τη ζωή.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να θεωρηθεί επιτυχημένο ένα οικοδόμημα είναι να αποτελεί αρμονικό σύνολο με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται.

Γι’ αυτό πρωταρχική φροντίδα του αρχιτέκτονα είναι να κατασκευάσει ένα κτίριο που να εναρμονίζεται με το πνεύμα της γύρω περιοχής. Μόνο έτσι το δημιούργημά του θα προκαλεί εσωτερική ευχαρίστηση. Άλλωστε, σκοπός κάθε δημιουργήματος δεν είναι απλώς να εξυπηρετεί τη δεδομένη ανάγκη για την οποία κατασκευάστηκε, αλλά και να δημιουργεί ευχάριστη ψυχολογική διάθεση σ’ όσους κατοικούν ή εργάζονται σ’ αυτό και γενικά σ’ όσους το βλέπουν.

Τα σπίτια του Ιστορικού Ανθρώπου

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

• Μινωική (Κρήτη, 2000-1500 π.Χ.: θαυμάσια ανάκτορα με εξαιρετικές τοιχογραφίες, μεγάλη άνεση χώρου, πολλούς ορόφους, στοές, λουτρά, αυλές κ.τ.λ.)

• Μυκηναϊκή (Μυκήνες, 1500-1100 π.Χ.: μεγάλα - «κυκλώπεια» - τείχη με ισχυρή οχύρωση, ανάκτορα όχι ιδιαίτερα μεγάλης έκτασης, έως δύο ορόφους)

• Κυρίως ελληνική (700-300 π.Χ.: ναοί – «Παρθενώνας» -, θέατρα και δημόσια κτίρια με ιδιαίτερη καλαισθησία)

• Βυζαντινή (Βυζάντιο, 6ος αι. μ.Χ.: ναοί)

• Παραδοσιακή ελληνική – τοπική α. (Τουρκοκρατία και ως σήμερα)

• Νεοκλασική (19ος αι. μ.Χ.: τάση επιστροφής στα κλασικά οικοδομήματα – η « Ακαδημία Αθηνών»)

• Σύγχρονη (20ος - 21ος αι. μ.Χ.: πολυώροφα οικοδομήματα με απλές γραμμές και αισθητική των όγκων)

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Ενδιαφέροντα δείγματα αρχιτεκτονικής από τον υπόλοιπο κόσμο:

• Αιγυπτιακές πυραμίδες (χρησίμευαν ως τάφοι των φαραώ)

• Βαβυλωνιακοί ναοί (τάφοι των φαραώ, χτισμένοι πάνω σε κλιμακωτές πυραμίδες)

• Ινδική, Ιαπωνική και Κινεζική α. (παγόδες, οικοδομήματα στα οποία φυλάγονται τα λείψανα του Βούδα, μοιάζουν με πύργους, χωρίζονται σε επίπεδα και καλύπτονται από στέγαστρα)

• Ρωμαϊκή α. (δανείστηκε πολλά στοιχεία από την ελληνική α., έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στα δημόσια κτίρια, θέατρα, ναούς, στάδια, ανάκτορα κ.τ.λ.)

• Αραβική α. (επηρεάστηκε από την α. του Βυζαντίου, της Ανατολής και τη μωαμεθανική θρησκεία, προκαλεί θαυμασμό η δομή και η διακόσμησή τους αξιόλογα αραβουργήματα.)

• Ρωμανικός ρ. (διαμορφώθηκε στην Ευρώπη κάτω από την επιρροή της βυζαντινής α., 9ος – 12ος αι μ.Χ. – «Σαντιάγκο ντι Κομποστέλα» στη Γαλικία της Ισπανίας)

• Γοτθικός ρ. («Παναγία των Παρισίων», 1163-1250 μ.Χ.)

• Αναγέννηση (χαρακτηρίζεται από ανθρωποκεντρικό πνεύμα, έχει επηρεαστεί από τον κλασικισμό και τη ρωμαϊκή α. – «Φονταιμπλώ»)

• Μπαρόκ (16ος αι. μ.Χ., με την επιβλητικότητα και τη μεγαλοπρέπειά του δήλωνε τη δύναμη της δυτικής εκκλησίας – η βασιλική του «Αγίου Σταυρού» στο Λέτσε της Ιταλίας)

• Ροκοκό (18ος αι. μ.Χ., πλούσια διακόσμηση των εσωτερικών χώρων των κτιρίων με ζωγραφιές ή με γλυπτά)

• Νεοκλασική α. (19ος αι. μ.Χ.)

• Σύγχρονη α. (20ος – 21ος αι. μ.Χ., αναζητήθηκαν λύσεις στο πρόβλημα της έλλειψης χώρου, που δημιουργήθηκε λόγω της αστυφιλίας και της αύξησης του πληθυσμού της γης, έτσι δημιουργήθηκαν πολυκατοικίες, ουρανοξύστες, στάδια, θέατρα, νοσοκομεία, στα οποία κατοικούν ή εργάζονται πολλοί άνθρωποι – «Μέγαρο Τηλεπικοινωνιών», Μπίριτς, Καναδάς)

Τα είδη (σύγχρονα και παραδοσιακά)

Μονοκατοικία,

Διαμέρισμα σε Πολυκατοικία,

Αγροικία,

Κινούμενη κατοικία (τροχόσπιτο)

Πλωτή κατοικία,

Ιγκλού,

Αφρικάνικη Καλύβα,

Σκηνή Ινδιάνων Β. Αμερικής,

Παγόδα

Εικαστικά

• «Ο κόσμος όλος μια γειτονιά»