το ροδοστάλι : ΠΟΙΗΣΗ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ

Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ηλιούπολης, την 1^η Ιουνίου 2014 είχε οργανώσει μια βραδιά αφιερωμένη στο Νικηφόρο Βρεττάκο. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του και ο γιος του ποιητή, Κώστας Βρεττάκος. Το Ολοήμερο τμήμα του νηπιαγωγείου μας πήρε μέρος στην εκδήλωση με μια μικρή έκθεση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιήσαμε στην τάξη για το έργο του ποιητή.

Μια από τις δραστηριότητες που είχα κάνει στο Νηπιαγωγείο, ήταν εμπνευσμένη από το ποίημα που είναι αφιερωμένο στο ποτάμι Μπυές της Γαλλίας (από "ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΜΠΥΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΦΤΑ ΕΛΕΓΕΙΑ", 1975). Αφού πρώτα διάβασα στα παιδιά ένα απόσπασμα και το συζητήσαμε, στη συνέχεια από το ποίημα, που είναι μεγάλο για τα νήπια, απομόνωσα έναν στίχο:

«Μες στον καθρέφτη σου σάλευαν οι δαντέλες των βουνών

και γίνονταν και αυτές ποτάμι».

Α. Αρχικά ζήτησα από τα παιδιά να φανταστούν που μπορεί να στέκεται ο ποιητής. Μου απάντησαν: «Δίπλα στο ποτάμι» (τους είπα πως οι μεγάλοι αυτό το λένε «όχθη»)

- Τι βλέπει ο ποιητής; Μου απάντησαν: «Το ποτάμι, πετρούλες – βότσαλα, χόρτα, λουλούδια, ζωάκια που πάνε να πιούνε νερό, έναν καταράχτη, δέντρα, βουνά, τον ουρανό, πουλιά» κ.ά.

- Τι ακούει ο ποιητής; Μου απάντησαν: «Τον ήχο που κάνει το νερό που τρέχει – κυλάει (τους είπα πως αυτό το λέμε «κελάρισμα» ή «παφλασμό» αν πέφτει με δύναμη), τα τιτιβίσματα των πουλιών, το βουητό του ανέμου, τον ήχο που κάνουν τα φύλλα όταν τα κουνάει ο άνεμος» (τους είπα πως αυτό το λέμε «θρόισμα») κ.ά.

- Τι μυρίζει ο ποιητής; Μου απάντησαν: «Τα λουλούδια, το βρεγμένο χώμα, αν έχει βρέξει πιο πριν»

- Τι νοιώθει ο ποιητής; Μου απάντησαν πως νοιώθει πολύ ευχαριστημένος, είναι χαρούμενος, θαυμάζει όσα βλέπει κ.ά.

- Ρώτησα αν έχουν βρεθεί ποτέ μπροστά σε κάποιο ποτάμι και ζήτησα να μοιραστούν μαζί μας αυτή τους την εμπειρία.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης γύρω από το ποίημα, μοιραστήκαμε συναισθήματα και δημιουργήσαμε με τη βοήθεια της υπέροχης ελληνικής γλώσσας πολύ ωραίες εικόνες! Προσπάθησα να βοηθήσω τα παιδιά με τον τρόπο αυτό να ανακαλύψουν το βαθύτερο νόημα της τέχνης της ποίησης…

Β. Μετά προσπαθήσαμε να αναλύσουμε τον παραπάνω στίχο, με βάση τις εμπειρίες και τις προηγούμενες γνώσεις των παιδιών.

- Γιατί λέει ο ποιητής «Μες στον καθρέφτη σου»;

- Τι σημαίνουν οι λέξεις «σάλευαν, δαντέλες»;

- Με ποιο τρόπο «γίνονταν κι αυτές ποτάμι»;

Γ. Στη συνέχεια χωριστήκαμε σε τέσσερις ομάδες (των τεσσάρων) ζωγραφικής

Κάθε παιδί από την 1^η ομάδα ζωγράφισε ό,τι βλέπει στο ποτάμι.

Κάθε παιδί από τη 2^η ομάδα ζωγράφισε ό,τι βλέπει στην όχθη.

Κάθε παιδί από την 3^η ομάδα ζωγράφισε ό,τι βλέπει στα βουνά.

Κάθε παιδί από την 4^η ομάδα ζωγράφισε ό,τι βλέπει στον ουρανό.

Δ. Μετά βάλαμε τις ζωγραφιές κάθε ομάδας σε οριζόντια σειρά και τους ζήτησα να τις ενώσουν, βάζοντας στοιχεία από τη ζωγραφιά του ενός παιδιού στη ζωγραφιά του άλλου.

Ε. Στην πορεία, στην ολομέλεια της τάξης, ενώσαμε κάθετα τις ζωγραφιές των τεσσάρων ομάδων. Ζητήσαμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν στοιχεία από τη μια ομάδα στην άλλη, ώστε το αποτέλεσμα να είναι μια «δεμένη» σύνθεση, μια ομαδική ζωγραφιά, που να δείχνει τι φαντάζονται τα παιδιά πως βλέπει η ποιητής, όταν στέκεται στη μια όχθη του ποταμού Μπυές. Το αποτέλεσμα είναι μια ομαδική δουλειά, ένα ζωγραφιστό «πάπλωμα», που αποτελείται από δεκαέξι ατομικές ζωγραφιές που συνενώθηκαν σε ένα ωραίο εικαστικό αποτέλεσμα.

Τις μέρες που ακολούθησαν:

- παίξαμε με τις λέξεις, που τις γράψαμε πάνω σε βότσαλα, τις ανακατέψαμε και φτιάξαμε καινούριους στίχους. (Η ιδέα για τη δραστηριότητα με τα βότσαλα είναι από ένα πρόγραμμα που έγινε για παιδιά προσχολικής ηλικίας με αφορμή το Έτος Βρεττάκου (το έτος 2012 κηρύχθηκε «Έτος Βρεττάκου» από το ΕΚΕΒΙ, με τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από τη γέννηση του ποιητή. Η μελέτη και η εφαρμογή του προγράμματος έγινε από τις: Γεωργία Κακούρου Χρόνη, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Ειρήνη Κοκκορού και Άννα Αγγελάκη, κοινωνικούς λειτουργούς και τη νηπιαγωγό Κωνσταντίνα Ζάβρα)

- ψάξαμε στο διαδίκτυο να ακούσουμε πως ακούγεται το νερό στο ποτάμι, τους είπα πως οι μεγάλοι αυτό το λένε "κελάρισμα" ή "παφλασμό"

- αναζητήσαμε πίνακες ζωγραφικής που «ταιριάζουν» με το ποίημα (βλπ.παρακάτω) κ.ά.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος στο Νικηφόρο Βρεττάκο που έγινε στο Νηπιαγωγείο μας κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2013-14, έγιναν πολλές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα: φτιάξαμε τη βιβλιοβαλίτσα του ποιητή, την οποία μπορούν τα παιδιά να δενείζονται στο σπίτι, φτιάξαμε τον ποιητή σε γαντόκουκλα, μιλήσαμε για τη ζωή του, φτιάξαμε κολάζ, ζωγραφιές, κατασκευές, δημιουργήσαμε τα δικά μας ποιήματα, τραγουδήσαμε τα μελωποιημένα ποιήματά του κ.ο.κ., με αποτέλεσμα να μοιραστούμε πολύ ωραίες στιγμές και τα νήπια να έρθουν σε επαφή, να γνωρίσουν και να αγαπήσουν το έργο του ποιητή που κι εκείνος τόσο πολύ αγαπούσε τα παιδιά.